Je zult het vast herkennen dat er te weinig tijd is om te lezen. Toch lukt het me om tijd te reserveren voor mooie boeken, omdat ik weet dat het me inspireert en energie geeft. In dat kader wil ik deze leestip graag met jullie delen, omdat het me sinds ik het heb gelezen dagelijks bezighoudt, in positieve zin. En dat gun ik jou ook. Het gaat om het boek ‘Theorie U’ van Otto Scharmer.
In dit boek daagt Scharmer ons uit om leiding te geven vanuit de toekomst die zich aandient. Niet uitgaan van het verleden, maar handelen naar de beste toekomstige mogelijkheid. Daarvoor hebben we volgens hem het U-proces te doorgronden. Scharmer’s onderbouwing van dit proces is leerzaam, maar het zijn vooral een paar zinnen uit het boek die me blijven inspireren.
Een resultaat dat niemand wil
Een van die zinnen is de vraag: “Hoe kan het nou zo zijn dat we gezamenlijke resultaten produceren die niemand wil?”. Dat klinkt groot, maar laat zich het best begrijpen door het klein te maken. Denk hierbij aan een onbevredigend gesprek met een collega. Het gezamenlijke resultaat is: jij voelt je vervelend, je collega voelt zich vervelend en er is nog geen oplossing voor het probleem wat jullie wilden bespreken. Dat is niet jullie bedoeling. Niemand wil dat. En toch gebeurt het. Hoe kan dat nou?
Een ander voorbeeld: als onderdeel van een veranderprogramma geven twee LCG’ers samen leiderschapstraining. Hun onderlinge dynamiek heeft invloed op het resultaat (gedragsverandering bij de leidinggevenden). Doordat de ene trainer, met de beste intenties, de andere trainer continu bijvalt, ontstaat er boven-onder gedrag. Hun dynamiek loopt daardoor stroef, de groep voelt dat en er ontstaat een beperkt resultaat. Terwijl niemand dat wil. Hoe ontstaat dit?
Je innerlijke gesteldheid
Het heeft alles te maken met waar en hoe we onze aandacht inzetten. Dat bepaalt het succes wat we creëren (de uitkomst van het gesprek met je collega bijvoorbeeld). De plek van waaruit we handelen, noemt Scharmer ‘innerlijke gesteldheid’. Zodra we in staat zijn om onze innerlijke gesteldheid te veranderen, kunnen we pas handelen naar het hoogst haalbare potentieel. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want vaak houden we het redeneren vanuit het verleden (‘downloaden’) in stand. En dat weerhoudt ons dat we een situatie met open geest, hart én wil ingaan.
Alleen door ons oordeel op te schorten, kunnen we ons openstellen voor verwondering.
Een dialoog is ‘samen zien’
Een cruciale stap is geloven dat je invloed hebt op hoe een situatie gaat verlopen. Geloven dat de situatie afhangt van hoe jij je voelt en hoe jij ernaar kijkt. In het voorbeeld van dat gesprek met je collega betekent dat dat je je oordeel over zijn handelen hebt op te schorten. Pas dan kun je verwonderen en onderzoeken. “Vertel eens, hoe komt het dat je dat vindt?” Je zult zien dat je je beter kunt inleven in wat je collega voelt. Je creëert een sterkere verbinding en durft je eigen versie, geredeneerd vanuit het verleden, verder los te laten. Zo ontstaat een dialoog waarin je ‘samen gaat zien’, om vervolgens de best mogelijke uitkomst te creëren.
Kernwaarde: ‘We begrijpen, voordat we ingrijpen’
Leiderschap vanuit een blanco doek
Oordeelvrij en onafhankelijk handelen naar de beste toekomstige mogelijkheid is van groot belang bij LCG. Alleen dan zorgen we voor de beste interventies, helpen we klanten hun verandering te realiseren en organisaties écht klaar te maken voor de toekomst. In het boek wordt oordeelvrij en onafhankelijk handelen ook wel ‘leiderschap vanuit een blanco doek’ genoemd. Wat mij betreft geldt dat voor iedereen, omdat ik elk individu als leider zie. Met zijn of haar eigen vrijheid en verantwoordelijkheid.
De inzichten uit dit boek gelden niet alleen voor ons werk of in organisaties. Wat als ons dit allemaal eens zou lukken? Dat we vooraf beseffen dat we invloed hebben op hoe elke situatie verloopt? En dat we er oordeelvrij het beste van weten te maken? Als we zo morgenochtend opstaan, wordt het sowieso een geweldige dag.
Fijne dag!
Over de auteur
